İcra Takibinde Ödeme Emrine İtiraz

Borçlu ödeme emrine itiraz etmekle, savunma hakkını kullanmış olur.

Borçlu değişik nedenlerle ödeme emrine itiraz edebilir. Borçlu o kişiye hiçbir zaman borcu olmadığını, borcun geçerli bir şekilde doğduğunu ama borcu ödediğini, alacaklı senede dayanıyorsa senedin sahte olduğunu ileri sürebilir. Bunun dışında borcun zamanaşımına uğradığı, icra dairesinin yetkisiz olduğunu ileri sürebilir. Borçlunun, borçlu olmasına rağmen itiraz etmesi de mümkündür. İtiraz sebebi ne olursa olsun, itirazın haklı olup olmadığına bakılmaksızın, 7 günlük süre içinde usulüne uygun olarak ödeme emrine itiraz edilmişse icra takibi kendiliğinden duracaktır (m.66).

1. ÖDEME EMRİNE İTİRAZ SEBEPLERİ

Ödeme emrine yapılan itirazı değişik kategorilere ayırmak mümkündür.

a) Maddi Hukuka İlişkin İtiraz Sebepleri

Ödeme emrinin dayandığı itirazlar genellikle maddi hukuk sebeplerine dayanmaktadır. *borç zamanaşımına uğramıştır,

*vade gelmemiştir,

*borç ödendiği için sona ermiştir.

b) Takip Hukukuna İlişkin İtiraz Sebepleri

Bu itiraz sebepleri alacaklının takip yapma yetkisinin bulunup bulunmadığı konusuna ilişkindir.

*icra dairesinin yetkisine ilişkin itiraz,

*derdestlik itirazı,

*yeni mal iktisap edilmediği itirazı.

İtirazı bir diğer açıdan imzaya itiraz ve borca itiraz şeklinde ayırabiliriz:

a) İmzaya İtiraz

Alacak adî senede dayanıyorsa, borçlunun senet altındaki imzayı kabul etmemesi imza itirazıdır. İmzaya itiraz edildiğinin kabul edilebilmesi için borçlunun bu itirazını ayrıca ve açıkça belirtmiş olması gerekir.

Örneğin, bu senedi ben imzalamadım, imza bana ait değildir, imzayı kabul etmiyorum, imza tarafımca atılmamıştır vb.

Borçlu imzaya itirazını ayrıca ve açıkça belirtmezse, bu takip bakımından senet altındaki imzayı kabul etmiş sayılır. Örneğin, borçlu, yalnızca “itiraz ediyorum” veya 'borcum yoktur' şeklinde itirazda bulunmuşsa, adî senet altındaki imzayı kabul etmiş sayılır; bu itiraz imzaya değil, borca itiraz olarak değerlendirilir.

Borçlu itirazını sadece borca itiraz veya sadece imzaya itiraz şeklinde yapabilecektir. Bunun yanı sıra imzaya itirazla çelişmeyen borca itiraz sebepleri, imzaya itirazla birlikte ileri sürülebilir. Bu durumda itiraz, imzaya itiraz olarak kabul edilecektir.

Alacaklının icra takibinde âdi senede dayanması durumunda, borçlu imzaya itiraz edebilir, alacaklı hiçbir senede dayanmıyorsa, noterce onaylı bir senede dayanıyorsa ya da resmi dairelerin veya yetkili makamların yetkileri dahilinde usulüne göre verdikleri bir belgeye dayanıyorsa, imzaya itiraz edilemez; bu durumda ancak borca itiraz edilebilir.

b) Borca İtiraz

İmzaya itiraz dışındaki bütün itirazlar borca itiraz olarak kabul edilir. Borçlunun, borca itiraz ederken sebeplerini ayrıca bildirmesi gerekli değildir, yalnızca 'itiraz ediyorum' demesi borca itiraz bakımından yeterlidir ve icra takibini durduracaktır. Sadece borca itiraz edilmişse borçlu, adî senetteki imzayı kabul etmiş sayılır.

Kısmi itiraz:

Borçlu, likit olan, yani miktarı belli olan borcun bir kısmına itiraz edebilir. Buna kısmi itiraz denir. Kısmi itirazın geçerli olabilmesi için itiraz edilen kısmın miktarının ayrıca ve açıkça belirtilmesi gerekir; aksi takdirde borca hiç itiraz edilmemiş sayılır.

Borçlu geçerli bir kısmi itiraz yaparsa, itiraz edilen kısım için takip durur, itiraz edilmeyen kısım için takip kesinleşir.

Borçlu itirazında bildirdiği itiraz sebepleri ile kural olarak bağlıdır, onları genişletemez ve değiştiremez. Ancak borçlunun bu sebeplerle bağlılığı, alacaklının icra mahkemesinde itirazın kaldırılmasını istemesiyle söz konusu olur. Borçlu bildirdiği sebeplerin yanı sıra, alacaklının dayandığı senet metninden anlaşılan itiraz sebepleri (örneğin senedin vadesinin gelmediği, senedin zamanaşımına uğradığı gibi) varsa, onları da ileri sürebilir. Alacaklı genel mahkemelerde itirazın iptali davası açarsa, borçlu bildirdiği itiraz sebepleri ile bağlı değildir. Bütün itiraz sebeplerini genel mahkemelerde ileri sürebilecektir.